Krótki i dokładny opis żupy wielickiej oraz bocheńskiej z 1518 roku to zabytek o charakterze unikatowym. Aby każdy mógł zrozumieć mechanizmy działania różnych agend żupnych, opisano w nim przystępnie poszczególne urzędy i kategorie pracownicze, informując jednocześnie zarówno o rodzaju ich obowiązków, jak też o wynagrodzeniu. Podano także skomplikowane sposoby obliczania należności za pracę i towary, ilustrując je przykładami. Nadto wymieniono z nazwy podziemne wyrobiska, miejsca pracy górników. Dokładne omówienie rozmaitych rodzajów soli handlowej oraz ich cen i metod zbytu, a także sposobów zaopatrywania się żup w niezbędne artykuły dopełnia prezentacji przedsiębiorstwa.
Trzeba podkreślić, że dzieło pisarzy żupnych z 1518 roku jest jedynym w piśmiennictwie europejskim, które pozwala na szczegółowe wniknięcie w strukturę wielkoprzemysłowego zakładu produkcyjnego w Europie już tak wcześnie. Równie dokładnego opisu nie posiadała tam jeszcze żadna kopalnia. Blisko tysięczna załoga królewskich żup w Małopolsce czyniła z nich z pewnością jedno z nielicznych przedsiębiorstw europejskich o tak dużym zatrudnieniu na przełomie XV-XVI w.
|
|