|
Biblia tzw. Brzeska (albo Radziwiłłowska) jest jednym z najwspanialszych zabytków kultury polskiej. Wyrosła na kanwie szesnastowiecznych ruchów religijnych jako polski-kalwiński (z 1563 roku) pierwszy przekład Pisma Świętego, przygotowany z języków oryginałów: hebrajskiego i greckiego, niemal równoległy do tzw. Biblii Leopolity, pierwszego polskiego-katolickiego (z 1561 roku) tłumaczenia całości Księgi Ksiąg. Przetłumaczona została w czołowym ośrodku reformacyjnym szesnastowiecznej Polski, w Pińczowie, przez zespół znakomitych teologów, m.in. Grzegorza Orszaka, Jana Łaskiego, Franciszka Stankara, Piotra Statioriusa, Andrzeja Trzecieskiego, Jakuba Lubelczyka, Marcina Krowickiego. Nakładcą edycji, drukowanej w Brześciu, był Mikołaj Radziwiłł Czarny. Następujące kilkadziesiąt lat później kolejne polskie przekłady całej Biblii, tzw. Biblia Budnego (Nieświeska, 1572, ariańska) i Biblia Wujka (Kraków 1599, katolicka) pokazują m.in. rozległy charakter życia umysłowego i religijnego tamtych czasów. Poza oczywistym charakterem konfesyjnym, ważnym dla polskich Kalwinów, jest też Biblia Brzeska znakomitym przykładem wielkości i różnorodności kultury polskiej doby renesansu, a także niezwykłego piękna ówczesnej polszczyzny. W ogólnej opinii uchodzi za tłumaczenie językowo najdoskonalsze, o nienagannej artystyczne formie słownej i dużym stopniu wierności wobec różnorodnych przecież językowo ksiąg oryginału. Jej wartości dla kultury polskiej są niekwestionowane, a wysoki poziom artyzmu językowego poświadczany jest od czasów współczesnych (nawet przez obcego tu ideowo Jakuba Wujka), po dwudziestowieczne badania prof. Ewy Ostrowskiej (Psałterz Kochanowskiego a Psałterz z Biblii Brzeskiej). Obecna edycja, przygotowana w dzisiejszej transkrypcji, wprowadza, dzięki nam współczesnemu środowisku kalwińskiemu, Biblię brzeska niejako na nowo, po czterystu czterdziestu latach, do polskiego życia duchowego i kulturalnego dwudziestego pierwszego wieku. Publikacja ogłoszona wspólnie z Kalwin Publishing, Clifton, New Jersey.
|
|
