|
Relacyja Kamieńca wziętego przez Turków w roku 1672 autorstwa Stanisława Makowieckiego nie miała, jak dotąd, szczęścia do wydawców. Nie cieszyła się również większym zainteresowaniem badaczy wierszowanej epiki barokowej. Można odnieść wrażenie, że jednych i drugich zniechęcał niski poziom artystyczny spisanej 11-zgłoskowcem relacji oraz nieczytelność rękopiśmiennych kopii. Zawartość treściowa utworu była jednak znana (pośrednio) czytelnikom od momentu wydania jej prozatorskiego streszczenia przez T. Wierzbowskiego. Na tym właśnie przekazie oparł się H. Sienkiewicz, opracowując Pana Wołodyjowskiego. Zestawienie zawartości treściowej oryginału ze wspomnianą przeróbką uświadamia, iż Wierzbowski dokonał wielu retuszy, wśród których istotnym okazała się apologia „małego rycerza”. Obecna edycja rękopiśmiennego zabytku ma służyć weryfi kacji historycznych stereotypów, funkcjonujących zarówno w nauce, jak i powszechnej świadomości Polaków głównie za sprawą powieści spisanej „ku pokrzepieniu serc”. Relacyję Kamieńca wziętego stworzył uczestnik zmagań o Kamieniec. Autor przebywał w obleganej twierdzy w feralnym 1672 roku i miał bezpośredni wgląd w rozwój wypadków do schyłku sierpnia. Jego też relacja, niezależnie od wierszowanej formy, przynosi najwięcej informacji na temat przebiegu oblężenia. Porównanie przekazu z zachowaną korespondencją oraz zwięzłymi diariuszami uświadamia, iż żadne z tych źródeł nie zawiera takiej szczegółowości danych, na podstawie których można rekonstruować kolejne etapy upadku fortecy |
|
