Postać Samuela Szymanowskiego herbu Hutor należy do tej grupy barokowych wierszopisów, o której nie chciała pamiętać potomność. Jego dorobek wspomniany jest co prawda w bibliografii Estreichera, ale towarzyszy mu deprecjonujący komentarz, w którym uczony zestawił Szymanowskiego z Samuelem Twardowskim: „Tylko dzieła Szymanowskiego są jeszcze bardziej kronikarskie, jeszcze bardziej prymitywne w technice przedstawiania wypadków”. W innym miejscu bibliograf dodawał: „Pod Szymanowskim wskazałem na pewne pokrewieństwo między utworami Szymanowskiego (z lat 1642-54) a Twardowskiego. Utwory Szym są daleko gorsze niż Twardowskiego, ale ogólny ich charakter jest podobny. Zapewne jest to tylko wynik naśladowania przez jednego z dworzan Wiśniowieckich”. O ile do pewnego stopnia można się zgodzić z konstatacją na temat różnicy w poziomie artystycznym dzieł wskazanych twórców, o tyle z całą pewnością należy zweryfikować zarzut imitowania przez poetę z Kleczan dorobku Samuela ze Skrzypny. Zestawienie poematów historycznych o bieżących wydarzeniach z lat 30., 40. i 50. XVII stulecia prowadzi do wniosku o samodzielności w opracowaniu „materiału” przez nieznanego dziś epika. W świetle rozpoznanych niedawno zabiegów imitacyjnych, jakie stosował Twardowski w epice historycznej, nie można odrzucić odwrotnego wpływu, a mianowicie autora Marsa sauromatskiego na twórcę Władysława IV. |
|