|
Tradycja monografii jubileuszowych ma długą historię, choć w tym przypadku recenzowana praca stanowi oryginalną próbę poszerzenia tradycyjnego sposobu myślenia o dorobku literackim i teatralnym autorki Moralności pani Dulskiej o konteksty międzynarodowe i kulturowe. Zapolska, która sama o sobie pisała, że należy „do tych autorów, którzy nie słabną, ale wzrastają do ostatniej chwili”, pozostaje nadal osobowością twórczą zagadkową i „kameleonową”, a jej znaczący (także ilościowo) dorobek literacki nie jest do końca rozpoznany. Tom Zapolska międzynarodowa. Seria I: Biografia, estetyka, recepcja składa się na wielostronne, wielokulturowe i komparatystyczne spojrzenie na dokonania literackie i artystyczne Gabrieli Zapolskiej, które w świetle zaprezentowanych rozważań oraz analiz badaczy i badaczek z Francji, Ukrainy i Polski wydają się dowodzić, jak bardzo aktualna pozostaje twórczość autorki Przedpiekla, zaś ona sama jawi się jako artystka na wskroś nowoczesna, a jej twórczość jako przykład okonań literackich antycypujących przemiany zachodzące we współczesnym świecie i kulturze.
Z recenzji dr hab. Anny Sobieckej, prof. Akademii Pomorskiej
Publikacja przypomina dobitnie o tym, że mimo ukazujących się prac poświęconych autorce Moralności pani Dulskiej, Zapolska wciąż pozostaje postacią nie dość rozpoznaną i z całą pewnością niewystarczająco obecną w kulturze polskiej. Recenzowana książka na wiele sposobów pokazuje oryginalny format intelektualny Zapolskiej, jej znakomite intuicje dotyczące istotnych twórczych prądów w sztuce europejskiej jej czasów, umiejętność funkcjonowania w międzynarodowym środowisku, szerokość zainteresowań, konsekwencje w działaniu i ogromną pracowitość. Sądzić by można, że „Zapolska międzynarodowa” to hasło przypominające o imitacyjnym i aspiracyjnym rysie kultury polskiej doby nowoczesności, często przecież dążącej ku wzorcom estetycznym, technologicznym czy społecznym wypracowywanym w Londynie i Paryżu. Idąc tym tropem, spotkalibyśmy w najlepszym razie Zapolską podejmującą usiłowania wdarcia się na literacki i teatralny Parnas, desperacko upominającą się o łaskę uwagi w salonach, redakcjach i na scenach. Autorki i autorzy tomu opowiadają nam jednak o Zapolskiej swoistej, oryginalnej, na swoich prawach budującej narrację o współczesnych i o sobie. Przypominają nam także, że tak częsta perspektywa, w której widzimy kulturę polską wieku XIX jako kulturę izolowaną, skierowaną wyłącznie ku samej sobie – jest perspektywą ograniczoną, a jej demontaż nie jest kwestią współczesnej „reinterpretacji”, ale uważnego przyglądania się ścieżkom artystycznym, intelektualnym i duchowym oraz odwagi poszukiwań i sprawdzania siebie wobec świata. Zapolska pokazuje się nam tutaj jako osobowość o europejskim formacie, znakomicie rozumiejąca swój nie tylko polski świat intelektualistka i twórczyni.
Z recenzji dr hab. Małgorzaty Litwinowicz-Droździel, prof. UW
|
|
