Funkcjonalna wartość kultów świętych biskupów pochodzących z terenów Rzeczypospolitej miała wielkie znaczenie już w XVIII i XIX wieku, lecz jest istotna szczególnie współcześnie, kiedy Cerkiew podjęła wysiłek rechrystianizacji i ponownej ewangelizacji zateizowanego społeczeństwa. Święci wywodzący swe korzenie z terenów państwa polsko-litewskiego stawiani są na tym samym poziomie, co najwięksi święci o rodowodzie wielkoruskim, choć zakres ich duchowego patronatu jest, naturalnie, zróżnicowany. To cudotwórcy, apostołowie, oświeciciele, nauczyciele, strażnicy i obrońcy Cerkwi, wiary, jedności wyznaniowej. powszechnie publikuje się literaturę obrzędową ku ich czci, przypomina dzieje kanonizacji, rozpowszechnia ikony, wraca do historycznych biografii, organizuje konferencje naukowe. W sieci internetowej zamieszcza się dziesiątki artykułów i wydawnictw książkowych, podkreślając znaczenie dla Kościoła i państwa prowadzonej przez kler działalności organizacyjnej, oświatowej, misyjnej, duszpasterskiej. Szczególnie pomyślną okazją do przypomnienia roli świętych są wszelkiego rodzaju jubileusze (urodzin, śmierci, kanonizacji) albo odnalezienie relikwii, uważanych zwykle za bezpowrotnie stracone. Najżywszą pamięć o tych herosach ducha zachowano w regionach, z którymi byli bezpośrednio związani poprzez obowiązki administracyjne. To dziś centra odnowy i rozwoju poszczególnych kultów, skąd promieniują one na resztę kraju. Prym na tym polu wiedzie Syberia, gdzie pracowała, krócej bądź dłużej, większość z nich. |
|