|
Zasadniczy trzon książki dotyczy kulturalnej i literackiej działalności ocalonych przez Katarzynę II członków Towarzystwa Jezusowego na Białorusi, prowadzonej, rzecz jasna, w okresie porozbiorowym.
Wyeksponowano przede wszystkim chwalebne prace zakonu służące utrzymywaniu tożsamości narodowej wśród wiernych Kościoła katolickiego zamieszkujących tereny, które Rosja odebrała Rzeczypospolitej. Zabiegi synów świętego Ignacego Loyoli mogły być konsekwentnie realizowane, w tym zakresie, dzięki umiejętnemu wykorzystaniu ich własnych instytucji: drukarni połockiej, biblioteki, muzeum, galerii obrazów i czasopisma „Miesięcznik Połocki”. Starania te miały istotne znaczenie dla pielęgnowania kultury duchowej narodu pozbawionego państwa. Swoistą wymowę posiadały także akcenty patriotyczne obecne w twórczości członków białoruskiego szczepu Societatis Jesu: Nikodema Muśnickiego, Józefa Morelowskiego, Jana Mihanowicza. W owym środowisku powstawały jednocześnie utwory pochwalne wyrażające aprobatę dla rządów Katarzyny II, Pawła I i Aleksandra I. Genezie i próbie odczytania ich wymowy politycznej oraz ideowo-moralnej podporządkowano ostatni rozdział tej publikacji. Nie skupiono się jednak tutaj wyłącznie na wierszach powstałych po trzecim rozbiorze, lecz podjęto również próby zrekonstruowania początków jezuickiego nurtu panegirycznego ku czci władców Rosji w okresie poprzedzającym ostateczny upadek Rzeczypospolitej.
Warto dodać, że w publikacji wykorzystano jezuickie enkomiony odnalezione przez autorkę książki w Archiwum Prowincji Południowej Towarzystwa Jezusowego w Krakowie oraz w krakowskiej Bibliotece Naukowej Księży Autorka dotarła ponadto do zbiorku, który Towarzystwo Jezusowe ofiarowało następcy Semiramidy Północy z okazji jego koronacji.
|
|
